BÌNH ĐỊNH - MỘT VÙNG ĐẤT VÕ

Trần Thị Huyền Trang
Giữa lòng Việt Nam có một vùng đất mang tên Bình Định. Từ trong thế núi hình sông, dường như trời đất hữu tình muốn dành cho Bình Định một dấu ấn riêng, nên sắp bày thiên nhiên vô cùng ngoạn mục: Từ đỉnh đèo An Khê nhìn xuống, núi tiếp núi trong một trận đồ hùng vĩ, dòng sông Kôn dựng bao ghềnh thác thượng nguồn, bồi đắp vỗ về bao làng mạc trước khi hòa vào biển cả. Sông và núi vững bền mang trong nó bao trầm tích lịch sử và văn hóa: Bình Định đất thơ, đất tuồng, đất võ. Không thể nói rõ rằng màu áo đỏ Tây Sơn hay gương mặt cô gái Bình Định bí ẩn chập chờn sau đường roi xé gió đã trở thành lời mời gọi lạ lùng, quấn quýt bao trái tim người.
 
Về với những làng xóm hiền hòa để đọc lại trong từng vầng trán, từng ánh mắt, từng dáng đi của người Bình Định chất võ lắng sâu, chúng tôi may mắn tiếp nhận sự truyền thuật của các võ sư tiền bối mà tên tuổi được giới võ học đương thời nhắc đến với niềm ngưỡng vọng như Lê Thành Phiên, Hà Trọng Sơn, Lâm Ngọc Phú, Phan Thọ, Hồ Sừng, Hàm Hữu Nghĩa, Phi Long Vịnh, Lý Xuân Hỷ, Trần Dần... cùng sự ủng hộ, giúp đỡ nhiệt tình của các võ sư Hồ Cương, Phan Sơn, Phan Đức, Huỳnh Ngọc Sương và các thế hệ võ sinh đã và đang được đào tạo từ hai dòng võ Thuận Truyền, An Vinh huyện Tây Sơn tỉnh Bình Định. Cuối năm 2005, lão võ sư Lê Thành Phiên từ giã cõi đời ở tuổi 89 và đầu năm 2006, võ sư Hồ Cương cũng qua đời vì trọng bệnh. Sự ra đi của họ dù là quy luật tự nhiên, vẫn khiến chúng tôi ý thức rõ thêm về sự “chạy đua” với thời gian để lưu giữ những giá trị một đi không trở lại. Còn rất nhiều làng võ và chân dung võ sư Bình Định ẩn sau tre trúc. Những người hữu tâm với võ Bình Định hẳn đều cảm nhận lời giục giã âm thầm và khẩn thiết ấy.
May mà đã kịp ghi lại chút gì về họ, trong không gian của các làng võ, những gương mặt, những giọng kể, những đường quyền... Đối với tôi, các cuộc gặp gỡ, giao lưu này không chỉ có ý nghĩa quan trọng đối với thành công của đề tài mà còn mang ý nghĩa tri âm hạnh ngộ.
Bước đầu tìm hiểu về võ cổ truyền, mà trọng tâm là các làng võ nổi tiếng ở Tây Sơn, một vùng đất được coi là tiêu điểm của đất võ Bình Định, tôi xin đặc biệt bày tỏ lời tri ân đến Ông NGUYỄN AN PHA - Phó Chủ tịch Liên đoàn Võ Bình Định, Cố võ sư LÊ THÀNH PHIÊN, võ sư PHAN THỌ, võ sư HỒ SỪNG - những người đã dành nhiều tâm huyết hướng dẫn  và thẩm định chuyên môn cho loạt bài viết này. 
Hy vọng đây là bậc thềm đầu tiên để tiếp cận với kho tàng võ lâm Bình Định thấm đẫm chất bi hùng và lấp lánh màu  huyền thoại. 
Tác giả